Πέντε αλλαγές στις ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα
01/02/2018 11:56 πμ.
Πέντε αλλαγές αναμένεται να φέρει το αμέσως επόμενο διάστημα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο νόμο των αυθαιρέτων και αυτό γιατί, παρά τις ευνοϊκές ρυθμίσεις και τις διευκολύνσεις που έγιναν στους ιδιοκτήτες για να τακτοποιήσουν τα κτίσματά τους, η προσέλευση των πολιτών συνεχίζεται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς.
Μάλιστα, υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΕΝ τονίζουν στον Ελεύθερο Τύπο πως πρέπει να δοθεί περεταίρω χρόνος για την έξτρα έκπτωση του 20%, η οποία ισχύει μέχρι τις 18/04, καθώς οι καθυστερήσεις τόσο στην κατάθεση όσο και στην ψήφιση του νόμου δημιούργησαν τελικά μικρότερο χρονικό πλαίσιο από το αρχικά προβλεπόμενο των έξι μηνών.
Πιο συγκεκριμένα, η έκπτωση του 20% αφορά όσους ιδιοκτήτες θα μεταφέρουν από τους παλιούς νόμους, στο νέο, το αυθαίρετό τους. Ωστόσο, αν κάποιος ιδιοκτήτης εξ αυτών ανήκει και σε κάποια ειδική κατηγορία, όπως για παράδειγμα να είναι πολύτεκνος, δικαιούται έναν συνδυασμό εκπτώσεων. Δηλαδή, αν κάποιος είναι πολύτεκνος με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ.) δικαιούται να καταβάλει το 50% του προστίμου. Αν διακανονίσει το ακίνητό του και εντός εξαμήνου, θα πάρει την έκπτωση του 20% και το συνολικό όφελος που θα έχει είναι έκπτωση 70%.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ελεύθερου Τύπου» την επόμενη βδομάδα πρόκειται να κατατεθεί υπουργική απόφαση με την οποία θα ρυθμίζεται σε ποιες περιπτώσεις θα χρειάζεται οι ιδιοκτήτες να κάνουν μελέτη στατικής επάρκειας.
Στο ίδιο πλαίσιο, αναμένονται εντός Φεβρουαρίου ρυθμίσεις που θα αφορούν:
• Τη δυνατότητα νομιμοποίησης σε αυθαίρετα που είναι στατικά εξαρτημένα από νόμιμα κτίρια.
Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετές από τις ρυθμίσεις που θα παρουσιάσει το υπουργείο μέσα στον Φεβρουάριο θα αφορούν τον τεχνικό κόσμο, ο οποίος έχει εντοπίσει «κενά» στο νόμο και ζητά επανειλημμένα διευκρινιστικές εγκυκλίους, προκειμένου να μπορεί να απαντήσει στα ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες.
Ο νόμος ευνοεί αυθαιρεσίες
Για ολοένα και περισσότερα παραδείγματα μεγάλων παραβάσεων που ευνοούνται από το ν. 4495/17 μιλούν οι μηχανικοί. Ενδεικτικά, ένα υπόγειο αυτοτελές αυθαίρετο με εμβαδό 100 τ.μ., σε κατοικία με οικοδομική άδεια, σε περιοχή με τιμή ζώνης 2.000 ευρώ, εκτός σχεδίου, άλλη κατοικία και παράβαση πλάγιων αποστάσεων με το νέο νόμο, χωρίς την εφαρμογή του ανώτερου πηλίκου 2 των τετραγωνιδίων υπολογισμού των προστίμων, το πόσο που θα πλήρωνε ανέρχεται στα 77.400 ευρώ. Ωστόσο, με την εφαρμογή φτάνει τα 43.200 ευρώ. Δηλαδή πρόκειται για διαφορά 34.200 ευρώ.
Αλλη περίπτωση παράβασης που φαίνεται να ευνοείται εξίσου, είναι η περίπτωση ιδιοκτήτη που έχει στην κατοχή του υπόγειο αυτοτελές αυθαίρετο με εμβαδό 100 τ.μ., σε κατοικία με οικοδομική άδεια, σε περιοχή με τιμή ζώνης 2.000 ευρώ, εκτός σχεδίου.. Με το νέο νόμο και χωρίς την εφαρμογή του ανώτερου πηλίκου 2 των τετραγωνιδίων υπολογισμού των προστίμων, ο ιδιοκτήτης θα πλήρωνε 55.300 ευρώ, ενώ με την εφαρμογή του θα πληρώσει τελικά 43.200 ευρώ, διαφορά της τάξεως των 12.100 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, οι πολίτες πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι το νομοσχέδιο προβλέπει για όσους αυθαιρετούν και εντοπίζονται από τις πολεοδομίες, να χάνουν αυτόματα τις εκπτώσεις. Στο ίδιο πλαίσιο, κάθε εξάμηνο το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας θα ενημερώνει τους δήμους για όλες τις τακτοποιήσεις που έγιναν, πράγμα που σημαίνει ότι όποιος έχει κρύψει τετραγωνικά μέτρα, αποσκοπώντας να πληρώνει λιγότερα δημοτικά τέλη, θα έρθει αντιμέτωπος με κυρώσεις.
Τα τελευταία στοιχεία του ΤΕΕ
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (09/01/2018), το σύνολο των αυθαιρέτων από τους νόμους 4495/17, 4178/13 και 4014/11 ανέρχεται στα 888.109, με το συνολικό αριθμό βεβαιώσεων μεταβίβασης να είναι 1.452.217.
Τα έσοδα από τον 4014/11 ήταν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ όταν για τον 4178/13 έφταναν τα 990 εκατ. ευρώ και για τον 4495/17 τα 12,1 εκατ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νέος νόμος των αυθαιρέτων σβήνει από τις αιτήσεις όσες ήταν σε αρχικό στάδιο επεξεργασίας, αντίθετα δηλαδή με ό,τι γινόταν στους προηγούμενους, που οι δηλώσεις αυτές αθροίζονταν.
Υπενθυμίζεται πως τα αυθαίρετα προ του 1955 δεν θεωρούνται αυθαίρετα, δεν τους επιβάλλονται πρόστιμα νομιμοποίησης και επιτρέπεται η μεταβίβασή τους. Το ίδιο ισχύει και για παλαιά αυθαίρετα που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τους αντίστοιχους νόμους του 1977, 1983, 1985 και 2005. Τα αυθαίρετα 1955-1975 νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ, χωρίς την πληρωμή προστίμου. Τα αυθαίρετα 1975-1982 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 15% του προστίμου.
Τα αυθαίρετα από 1.1.1983 έως 1.1.1993 νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 60% του προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1.1.1993 έως 31.12.2003 καταβάλλεται ποσοστό 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Από 1.1.2004 έως 28.7.2011 καταβάλλεται το παράβολο και το 100% του προστίμου. Για τα αυθαίρετα με παρανομίες άνω του 40%, η οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση θα γίνει με επιπλέον αγορά συντελεστή, όταν ετοιμαστεί το σχετικό ηλεκτρονικό σύστημα.
Σημειώνεται ότι ο ιδιοκτήτης δικαιούται έκπτωση 20% αν ξεκινήσει τη διαδικασία έως τις 8.4.2018 και 10% αν ξεκινήσει τη διαδικασία από 9.4.2018 έως 8.10.2018. Οσον αφορά τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες: ΑμεΑ (καταβάλλουν 15%-20% του προστίμου), παλιννοστούντες ομογενείς (20% του προστίμου) και πολύτεκνοι (20%-50%). Επίσης, τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ (30% του προστίμου), μακροχρόνια άνεργοι (30% του προστίμου).
Παράβολα προστίμων…
α) 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
β) 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 500 τ.μ.
γ) 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
δ) 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και μέχρι 5.000 τ.μ.
ε) 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.
…Αυξάνεται
α) κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί από τις 9.10.2018 έως τις 8.2.2019
β) κατά 20%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση υπαχθεί μετά τις 9.2.2019
γ) κατά 10%, αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση βρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα καθορισμού όρων δόμησης.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΑμεΑ, ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥΣ
Ποιες κατηγορίες πολιτών δικαιούνται μειώσεις
α) Εξακολουθούν να ισχύουν οι μειώσεις:
1. για ΑμεΑ που καταβάλλουν το 15%-20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ή 24.000 ευρώ αντίστοιχα για τη δεύτερη περίπτωση).
2. για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεκνους που καταβάλλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50% οι δεύτεροι, ανάλογα με τις περιπτώσεις, π.χ.:
– Τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
– Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 20% του ενιαίου ειδικού προστίμου. Πολύτεκνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ.) καταβάλλουν 50% του προστίμου.
β) Διευρύνονται τα κοινωνικά κριτήρια:
– σε μακροχρόνια ανέργους που καταβάλλουν το 30% του προστίμου
– σε δικαιούχους επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης που καταβάλλουν το 20% του προστίμου
*Σημαντική και για τις δύο ομάδες είναι η απόφαση για διετή αναστολή καταβολής των δόσεων.
Να σημειωθεί πως:
α) 60% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 3,
β) 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 2,
γ) 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1.
– Μείωση 30% με 50% (ανάλογα με τα τετραγωνικά) θα ισχύσει για κτίσματα που ολοκλήρωσαν την ενεργειακή αναβάθμιση.
– Εκπτωση 20% προβλέπεται για όσους πληρώσουν εφάπαξ και 10% για όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.
Επίσης, μειώνονται τα πρόστιμα για:
– τα κτίσματα που δεν έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις δόμησης μικρότερες από 100 έως 500 τ.μ.
– αυθαίρετες κατοικίες που έχουν κατασκευασθεί μεταξύ 1983-1993
– αυθαίρετα σε περιοχές εκτός σχεδίου και στις οποίες εκκρεμεί η έγκριση πολεοδομικής μελέτης
– αυθαίρετα υπόγεια – εσωτερικούς εξώστες (πατάρια) – σοφίτες
– στάσιμους οικισμούς κάτω των 500 κατοίκων που δεν είναι
παραλιακοί και κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα και που έχουν κατασκευασθεί πριν από το 1993
– Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα να μειωθεί κατά 20% η οφειλόμενη εισφορά ενός ιδιοκτήτη ακινήτου – για ακίνητα που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.
